ερμπάριο

Συλλογή αποξηραμένων φυτών που διατηρούνται πάνω σε φύλλα χαρτιού. Αν και ετυμολογικά ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη herba (= πόα, χλόη), στα ε. υπάρχουν και ξυλώδη φυτά. Επάνω στα φύλλα χαρτιού στερεώνονται μικροί βλαστοί, φύλλα, άνθη και καρποί, τμήματα βολβών, ριζωμάτων κλπ., έτσι ώστε κάθε είδος να παρουσιάζεται με όλα του τα χαρακτηριστικά. Για να προετοιμαστούν τα φυτά για το ε., πρέπει να αποξηρανθούν. Αυτό επιτυγχάνεται αν τοποθετηθούν κατάλληλα ανάμεσα σε φύλλα απορροφητικού και στεγνού χαρτιού –όσο το δυνατόν χλιαρού– τα οποία πρέπει να αλλάζονται τακτικά, ώστε η αποξήρανση να γίνεται γρήγορα: έτσι τα χρώματα δεν απομακρύνονται πολύ από τα φυσικά και αποφεύγεται το μαύρισμα και το μούχλιασμα των φυτών. Αφού αποξηρανθούν, τοποθετούνται πάνω σε σκληρό χαρτί και στερεώνονται με κολλητικές ταινίες και καρφίτσες. Έτσι είναι εύκολο να εξετάζει κανείς τα φυτά χωρίς να τους προκαλεί ζημιές. Τα φύλλα τακτοποιούνται σε δέματα, προστατευμένα με δύο σκληρά χαρτόνια και δεμένα με ταινίες. Τα δέματα τοποθετούνται σε ράφια προστατευμένα από την υγρασία και τη σκόνη. Για να προλαμβάνονται οι ζημιές από σκόρους, πρέπει κάθε τόσο να ψεκάζονται τα φυτά των ε. με εντομοκτόνα. Σε κάθε δείγμα επισυνάπτεται ένα δελτίο όπου αναγράφεται η ονομασία του φυτού, ο τόπος συλλογής και το όνομα του συλλέκτη. Τα ε. μπορεί να είναι γενικά, οπότε έχουν την αποστολή ενός ειδικού δειγματολογίου, ή να είναι ειδικά για τη χλωρίδα μιας ορισμένης περιοχής και ιδιαίτερα λεπτομερή. Συχνά τα ε. αποτελούν τμήμα μουσείων ή ινστιτούτων βοτανικής ή φυσικής ιστορίας και περιλαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες φυτά από όλα τα μέρη του κόσμου. Από όσα υπάρχουν σήμερα, τα πιο πλούσια και ονομαστά είναι στην Ευρώπη: Λονδίνου, Βερολίνου, Βιέννης, Αγίας Πετρούπολης, Γενεύης, Φλωρεντίας, Ρώμης, Βρυξελλών, Λέιντεν και διάφορα στην Αμερική. Στην Ελλάδα, ε. υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στις γεωπονικές σχολές και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή. Εικονογραφημένο ερμπάριο (αρνική η ορεινή). Εικονογραφημένο προβηγκιανό ερμπάριο του 14ου αι.

* * *

το

1. συλλογή αποξηραμμένων φυτών ή μερών φυτού επιστημονικά ταξινομημένων, η οποία χρησιμοποιείται για βοτανικές μελέτες

2. συλλογή σχεδίων που παριστάνουν φυτά

3. σύγγραμμα που αναφέρεται στην περιγραφή φυτών.

[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. herbarium «βοτανικό εργαλείο» (< herba «πόα»)].